Fabels en feiten; hoe voorkom je dat je gebeten wordt door muggen?
07 apr. 2017 - Horren

Fabels en feiten; hoe voorkom je dat je gebeten wordt door muggen?

Iedereen kent wel de vervelende jeuk van een muggenbeet, maar deze beten hebben wereldwijd veel meer impact dan alleen wat gekriebel; muggen eisen jaarlijks meer mensenlevens op dan oorlogen, aanvallen van haaien, slangen en nijlpaarden bij elkaar. De gevolgen van malaria zijn enorm maar gelukkig hebben we deze ziekte niet meer in Nederland en zal er met ons zorgstelsel niet snel een uitbraak komen.

Ondanks dat we in Nederland dus nu niet zo bang hoeven te zijn voor tropische ziektes kunnen we ons wel ronduit ergeren aan muggen; ze houden je wakker en laten je achter met kriebelende bulten. Tijd om wat tips van een expert te vandaan te halen! De gepassioneerde entomoloog, Ig-nobelprijswinnaar dr. ir. Bart Knols is een échte muggenenthousiasteling die zichzelf als testpersoon gebruikt om steeds meer te weten te komen over dit gesofisticeerde doch ongecompliceerde insect. Hieronder een paar fabels en feiten over muggen en om muggenbeten te voorkomen.

1. Citronellakaarsen en –armbanden

Citronella is een etherische olie afkomstig uit diverse grassoorten uit Azië. Het is eigenlijk helemaal niet toegestaan om citronella te verhandelen binnen Nederland maar toch staat dit middel erom bekend dat het muggen afweert. Het is wetenschappelijk nooit bewezen dat citronellakaarsen of met citronella behandelde armbandjes muggen écht effectief afweert; het middel weert muggen af maar alleen in een nihilistische straal, dusdanig weinig dat het effect verwaarloosbaar is. Met andere woorden, als je zo’n armbandje om hebt zal alleen een straal van 1-2 cm om dat armbandje niet geprikt worden. Citronella werkt dus (bijna) niet tegen muggen.

2. Lichten uit

Het is een fabel dat muggen op je lamp afkomen, veel insecten (kleine vliegjes, torretjes of motten) worden inderdaad aangetrokken door licht, maar muggen niet. Ze worden echter wel door warmte en geur aangetrokken. Dus ook als je het licht uit hebt en de deur staat open komen de muggen je gewoon opzoeken, muggen komen niet op licht af.

3. Veel knoflook eten

Veel knoflook eten schijnt ook niet te helpen. Het is nooit wetenschappelijk bewezen, dus raadt deze muggenexpert dit ook af omdat je hoogstwaarschijnlijk meer mensen afschrikt dan muggen.

4. Apps

Ze zijn populair aan het worden; de anti-muggen apps. Deze apps geven een soort hoge toon af – ofwel Ultrasound – wat muggenvrouwtjes dan zou moeten afschrikken. Waarom alleen de vrouwtjes? Omdat dit geluid schijnbaar zou lijken op het geluid van muggenmannetjes; hebben die vrouwtjes dus geen zin in. Klinkklare onzin aldus Knols: ‘Begin er niet aan, geef geen geld uit aan appjes, het is weggegooid geld!’ Er is wetenschappelijk nog nooit aangetoond dat geluid invloed heeft op het gedrag van muggen.

Hor slaapkamer

5. Zoet bloed

Misschien dat je het weleens iemand hebt horen zeggen: ‘Ik word altijd veel geprikt, ik heb zoet bloed, vinden ze lekker’. Zoet bloed is een fabeltje; de relatie tussen de bloedsuikerspiegel en het aantal muggenbeten is onderzocht en werd verwerpelijk bevonden. Alles heeft te maken met lichaamsgeur. Muggen hebben inderdaad dan ook een voorkeur – die per soort verschilt – voor waar ze het liefste prikken; sommige muggensoorten worden aangetrokken tot de geur van voeten en prikken je daar het liefste terwijl andere soorten je liever in je gezicht prikken. Het is zelfs bewezen dat muggen aangetrokken worden door Limburgse kaas omdat de bacterie van deze kaas heel erg veel lijkt op de bacteriën die op de voeten van mensen zitten.

6. Deet muggenspray

Deet werkt, en wordt ook veelvuldig gebruikt over de hele wereld. Bart vindt echter wel dat er eerst naar de oorzaak van het probleem gekeken moet worden voordat er naar synthetische middeltjes gegrepen wordt; kijk dus eerst even in de tuin of er niet ergens een emmer of kruiwagen met stilstaand water staat. Uiteindelijk raadt hij Deet muggenspray af voor het dagelijkse gebruik; maar liefst 20% van de spray die je opspuit wordt opgenomen door je huid en komt in je bloedbaan terecht. Deet lost ook plastics op, pas dus op als je een bril draagt . Om deze reden wordt dan ook geadviseerd om dit middel niet te gebruiken bij kinderen. Daarentegen werkt Deet wel om muggen af te weren maar is het dus eigenlijk de vraag of je dit synthetische goedje ook in je bloed zou willen hebben. Volgens deze muggenexpert werkt eucalyptusolie even goed als Deet en heeft het als voordeel dat dit een natuurlijke olie is en dus veilig is voor iedereen; een goed werkend alternatief dus.

7. Klamboes en horren

Klamboes en horren tegen muggen worden ook genoemd in deze masterclass; ze worden aangeraden voor het dagelijkse gebruik. Sommige klamboes worden geïmpregneerd met een soort antimuggengoedje zodat als er een gaatje in de klamboe zit, de muggen nog steeds liever niet in de buurt komen. Best handig, zo komt het natuurlijk niet in je bloedbaan. Het schijnt dat horren wel 80% van de muggen weghoudt uit de slaapkamer, dat is bijzonder veel natuurlijk. Bart adviseert dan ook eerst een hor en/of klamboe als maatregel te nemen voordat synthetische middeltjes worden gebruikt om muggen te weren. Het is natuurlijk, handig omdat je niet elke dag ermee bezig hoeft te zijn en het is maar een éénmalige investering.

Op het YouTube-kanaal Universiteit van Nederland zijn masterclasses te vinden over muggen. Niet echt iets waarvan je meteen zou denken wauw, boeiend, ik moet echt alles weten! Maar muggen zijn interessanter dan je in de eerste instantie denkt. In deze masterclasses wordt verteld over de enorme impact van verschillende muggensoorten op de wereldgezondheid en hoe muggen door de tijd heen eigenlijk nauwelijks zijn veranderd; al 50 miljoen jaar is de anatomie en werkwijze van muggen vrijwel hetzelfde gebleven. Evolutionair gezien is deze insectensoort dus hartstikke succesvol. De masterclass bestaat uit 5 afleveringen en wordt gepresenteerd door dr. ir. Bart Knol en de tips uit dit blog zijn daar onder andere op gebaseerd.